Nowe PZP
komentarz żywy
Komentarz do art. 126 ustawy
- Komentowany przepis stanowi implementację art. 59 ust. 4 dyrektywy 2014/24/UE, zgodnie z którym: Instytucja zamawiająca może na dowolnym etapie postępowania zwrócić się do oferentów i kandydatów o przedłożenie wszystkich lub niektórych dokumentów potwierdzających, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia odpowiedniego przebiegu postępowania. Przed udzieleniem zamówienia instytucja zamawiająca – z wyjątkiem zamówień udzielanych na podstawie umów ramowych zawartych zgodnie z art. 33 ust. 3 lub art. 33 ust. 4 lit. a) – wymaga, aby oferent, któremu postanowiła udzielić zamówienia, przedłożył aktualne dokumenty potwierdzające zgodnie z art. 60 oraz, w stosownych przypadkach, z art. 62. Instytucja zamawiająca może zwrócić się do wykonawców o uzupełnienie lub wyjaśnienie zaświadczeń otrzymanych zgodnie z art. 60 i 62.
- W wyniku nowelizacji poprzedniego p.z.p. z 22 czerwca 2016 r. badanie spełniania warunków udziału w postępowaniu przez wykonawcę oraz braku podstaw wykluczenia następuje w oparciu o oświadczenie własne wykonawcy, które w postępowaniach o wartości powyżej progów unijnych składane jest w formie JEDZ. Jedynie wykonawca, którego oferta uplasowała się na pierwszej pozycji w rankingu ofert, zostaje wezwany do przedstawienia w terminie 10 dni podmiotowych środków dowodowych potwierdzających wstępnie złożone oświadczenie (por. art. 274).
- Termin 10-dniowy jest minimalnym terminem, który musi wyznaczyć zamawiający. Może on zatem wyznaczyć termin dłuższy. W praktyce okres 10 dni może nie wystarczyć na zgromadzenie wszystkich wymaganych podmiotowych środków dowodowych, zwłaszcza przez wykonawców zagranicznych. Ze względu na odmienności w funkcjonowaniu zagranicznych urzędów i instytucji wydających certyfikaty wymagane dokumenty warto gromadzić z wyprzedzeniem. Choć zatem składanie oświadczenia wstępnego (zob. art. 125) miało odciążyć wykonawców z obowiązku gromadzenia wszelkich dokumentów (który obecnie spoczywa jedynie na wykonawcy, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza), to jednak rekomendowane jest rozpoczęcie przygotowywania podmiotowych środków dowodowych już wcześniej.
- Podmiotowe środki dowodowe, których zamawiający musi zażądać od wykonawcy, którego oferta została najwyżej oceniona, mają potwierdzać spełnienie przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu, brak podstaw wykluczenia oraz kryteria selekcji.
- Jeśli wykonawca nie złoży wymaganych podmiotowych środków dowodowych, bądź będą one niekompletne lub zawierające błędy, zamawiający jest zobligowany jednokrotnie wezwać wykonawcę odpowiednio do ich złożenia, uzupełnienia lub poprawienia w wyznaczonym terminie. Jeśli wykonawca nie sprosta wezwaniu zamawiającego, zamawiający wezwie do złożenia tych dokumentów wykonawcę, którego oferta uplasowała się na kolejnym miejscu w rankingu ofert.
- Jeśli jest to niezbędne dla zapewnienia odpowiedniego przebiegu postępowania o zamówienie publiczne, zamawiający może wezwać wykonawców do złożenia podmiotowych środków dowodowych na każdym etapie postępowania (zob. na ten temat opinię UZP wydaną w odniesieniu do poprzednio obowiązującego art. 26 ust. 2f p.z.p. w odpowiedzi na pytanie „Na jakim etapie postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego zamawiający powinien wzywać do składania dokumentów”).
- Skorzystanie z instytucji, o której mowa w ust. 2, jest możliwe jedynie wtedy, gdy jest to rzeczywiście niezbędne do zapewnienia odpowiedniego przebiegu postępowania o udzielenie zamówienia. Instytucja ta nie może służyć obchodzeniu zasady potwierdzania wymaganych okoliczności na podstawie oświadczenia wstępnego i żądaniu podmiotowych środków dowodowych od wszystkich wykonawców, bez uzasadnionej przyczyny, z pominięciem oświadczenia wstępnego.
- Zamawiający może wezwać wykonawcę do złożenia podmiotowych środków dowodowych w szczególności wtedy, gdy poweźmie wątpliwości do co aktualności złożonych już przez wykonawcę podmiotowych środków dowodowych. Wątpliwości takie mogą powstać np. jeśli zamawiający przeczyta w prasie informacje na temat sytuacji wykonawcy, w świetle których złożone wcześniej podmiotowe środki dowodowe wymagają zaktualizowania.
- Zamawiający jest jedynie uprawniony, a nie zobowiązany, do zweryfikowania aktualności złożonych dokumentów, jednak należy uznać, że powinien korzystać z tego uprawnienia zawsze, gdy istnieje jakakolwiek wątpliwość co do aktualności złożonych dokumentów. Żądanie zaktualizowanych środków dowodowych będzie celowe, gdy zajdą uzasadnione podstawy do przypuszczenia, że okoliczności potwierdzone w uprzednio złożonych dokumentach uległy zmianie. Jeśli zamawiający zaniecha skierowania takiego żądania, zachodzi ryzyko, że zamówienie zostanie udzielone wykonawcy, który przestał spełniać warunki udziału w postępowaniu bądź wobec którego zaszły przesłanki wykluczenia. Zamawiający nie musi uzasadniać swojego żądania zaktualizowanych podmiotowych środków dowodowych.