Nowe PZP
komentarz żywy
Komentarz do Art. 98
- Jeśli zaistnieją przesłanki obligujące zamawiającego do zwrotu wadium, jego zwrot powinien nastąpić niezwłocznie. Art. 98 określa, że niezwłoczność wiąże się z koniecznością dochowania maksymalnego terminu 7 dni. W poprzednim stanie prawnym zamawiający nie był związany żadnym konkretnym terminem. Postępowania kontrolne pokazały jednak, że zbyt często wadium jest bezpodstawnie przetrzymywane przez zamawiających.
- Sytuacje, w których następuje zwrot wadium, chociaż będące logiczną konsekwencją również na gruncie poprzedniego p.z.p., zostały obecnie opisane. W szczególności tak oczywista przyczyna jak upływ terminu związania ofertą nie była odzwierciedlona w przepisach poprzedniej ustawy. Przesłanki wymienione w art. 98 ust. 1 nakładają na zamawiającego obowiązek podjęcia inicjatywy – w tych przypadkach dochodzi do zwrotu wadium wskutek samodzielnego działania zamawiającego.
- Art. 98 ust. 2 opisuje przypadki, w których wykonawca ma prawo zawnioskować o zwrot wadium i wówczas wadium powinno mu zostać zwrócone niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku. Są to przypadki, w których wykonawca nie liczy już na udzielenie mu zamówienia, ponieważ sam wycofał swoją ofertę, jego oferta została odrzucona, bądź też dokonano (nawet nieostatecznie – czyli przed upływem terminu do wniesienia odwołania) wyboru oferty najkorzystniejszej złożonej przez innego wykonawcę. Podobnie decyzja zamawiającego o unieważnieniu postępowania otwiera wykonawcy drogę do wnioskowania o zwrot wadium, nawet jeśli decyzja ta może następnie zostać uchylona wskutek odwołania innego wykonawcy.
- Złożenie przez wykonawcę wniosku o zwrot wadium jest równoznaczne z rezygnacją z uczestnictwa w postępowaniu. W efekcie wykonawca traci prawo do korzystania ze środków ochrony prawnej. Jeśli zatem następnie wpłynie odwołanie, wskutek którego dojdzie do podważenia wyboru oferty najkorzystniejszej, bądź też decyzja o unieważnieniu postępowania zostanie unieważniona, to wykonawca, który zażądał zwrotu wadium, bezpowrotnie traci szansę na uzyskanie zamówienia, ale również interes do uzyskania zgodnego z prawem, albo też korzystnego dla danej strony rozstrzygnięcia ewentualnego odwołania lub skargi.
- Zwrot wadium wniesionego w pieniądzu następuje w sposób określony w art. 98 ust. 4 na rachunek bankowy wskazany przez wykonawcę. Natomiast wadium wniesione w formie niepieniężnej zwraca się do poprzez przekazanie gwarantowi lub poręczycielowi oświadczenia o zwolnieniu wadium. Oświadczenie to ma jednak skutek wyłącznie w relacji zamawiający – wykonawca. Złożenie oświadczenia o zwolnieniu wadium nie doprowadzi do ustania zabezpieczenia, a w efekcie do pomniejszenia opłaty za ustanowienie gwarancji lub poręczenia, jeżeli skutek taki nie wynika ze stosunku prawnego, w ramach którego ustanowiono wadium.
- Do zatrzymania wadium dochodzi w tych samych sytuacjach, które zostały przewidziane w art. 46 ust. 4a oraz ust. 5 poprzedniego p.z.p. W efekcie dotychczasowe orzecznictwo wydane na podstawie tych przepisów zachowuje ważność. Zmiana redakcyjna polega wyłącznie na wprowadzeniu dyspozycji co do postępowania zamawiającego, który dysponuje wadium niepieniężnym. Ponadto podstawa zatrzymania wadium zawarta w art. 98 ust. 6 pkt 1 została przeformułowana w związku z wprowadzeniem definicji podmiotowych i przedmiotowych środków dowodowych, które nie funkcjonowały w poprzednim stanie prawnym.