Nowe PZP
komentarz żywy
Komentarz do art. 581 ustawy
- Wymagania przewidziane dla pisma procesowego zostały określone w tytule VI dziale 1 rozdziale 1 k.p.c., a przede wszystkim w art. 126 k.p.c. Od 7 listopada 2019 r. treść art. 126 k.p.c. uległa istotnej zmianie. Wymogiem formalnym pisma procesowego jest obecnie wskazanie „osnowy wniosku lub oświadczenia”, jak również „faktów, na których strona opiera swój wniosek lub oświadczenie, oraz wskazanie dowodu na wykazanie każdego z tych faktów”. Konieczne jest zatem zachowanie w skardze precyzji polegającej na uzasadnianiu zarzutów konkretnymi faktami i powoływaniu konkretnych dowodów na poparcie tych faktów. Jest to wyższy standard od tego, który miał zastosowanie w poprzednim stanie prawnym, gdy wystarczyło wskazanie „osnowy wniosku lub oświadczenia oraz dowodów na poparcie przytoczonych okoliczności”.
- Ponieważ postępowanie skargowe jest postępowaniem drugoinstancyjnym, zasadniczo chodzi o wskazanie w skardze tych faktów i dowodów na poparcie stawianych zarzutów, które były roztrząsane w ramach postępowania odwoławczego. Wskazanie nowych faktów i dowodów nie jest jednak wykluczone, szczególnie jeśli strony zostały zaskoczone treścią zaskarżonego orzeczenia. Podstawę do takiego działania daje odpowiednio stosowany art. 381 k.p.c., zgodnie z którym sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później.
- Niemniej jednak wymagania formalne przewidziane dla pisma procesowego nie ograniczają się do tych wskazanych w art. 126 k.p.c. i zawarte są także w art. 1261 k.p.c. (obowiązek podania wartości przedmiotu zaskarżenia), art. 127 k.p.c. (wymogi dla pisma przygotowawczego), art. 128 k.p.c. (obowiązek dołączenia odpisów i załączników) i art. 129 k.p.c. (obowiązek złożenia na żądanie oryginału dokumentu lub poświadczonego odpisu).
- Ze względu na autonomiczne uregulowanie warunków formalnych skargi na gruncie p.z.p. można mieć wątpliwość, czy do tego pisma stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące warunków formalnych apelacji, w szczególności art. 368 k.p.c. Należy uznać, że taki zabieg powinien mieć miejsce wyjątkowo, gdy zachodzi konieczność doprecyzowania ewentualnych niejasności powstałych na gruncie przepisów p.z.p., i powinien on prowadzić do rozstrzygnięć korzystnych dla skarżącego. Wynika to z faktu, że przepisy stawiające pismom warunki formalne należy interpretować zawężająco.
- Natomiast w zakresie, w jakim treść p.z.p. jest analogiczna do treści k.p.c., można odwoływać się do orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych wydanego na gruncie k.p.c., pamiętając jednak, że natura postępowania skargowego może przemawiać za innymi rozwiązaniami.
- Należy podzielić utrwalony pogląd, że przesłanie skargi przeciwnikowi nie jest warunkiem formalnym jej złożenia (postanowienie SN z 11 lutego 2016 r., V CZ 90/15). Niemniej jednak obowiązek przesłania skargi przeciwnikowi został zastrzeżony w art. 580 ust. 2 (wcześniej w art. 198b ust. 2 poprzedniego p.z.p.), precyzującym sposób jej wniesienia. Można zatem wnioskować, że w przypadku przesłania skargi tylko do Sądu Okręgowego, czego dokonuje się za pośrednictwem Prezesa Izby, bez przesłania jej przeciwnikowi, skarga – do momentu przesłania jej przeciwnikowi – nie będzie skutecznie wniesiona.