Nowe PZP
komentarz żywy
Komentarz do art. 388 ustawy
- Zamówień sektorowych z wolnej ręki można udzielać w większości sytuacji, w których można ten tryb stosować w zamówieniach klasycznych. Inaczej jest uregulowana w odniesieniu do zamówień sektorowych (w porównaniu z klasycznymi) tylko przesłanka dotycząca udzielenia zamówienia polegającego na powtórzeniu podobnych usług lub robót budowlanych dotychczasowemu wykonawcy.
- W ramach zamówień sektorowych udzielanych w trybie z wolnej ręki wymagane jest dodatkowo, aby w opisie zamówienia podstawowego wskazano zakres przewidzianych w ogłoszeniu usług lub robót budowlanych oraz warunki, na jakich zostaną one udzielone.
- Poza tym zamówienia powtarzające się w zamówieniach sektorowych nie mają ograniczenia czasowego (w przypadku zamówień klasycznych zamówienie powtarzające się może zostać udzielone w ciągu 3 lat od zamówienia podstawowego). Jest to nieznaczne poszerzenie zakresu tej przesłanki. W kontekście maksymalnego (co do zasady czteroletniego) okresu trwania umowy o zamówienie publiczne ograniczenie do 3 lat nie jest ograniczeniem restrykcyjnym, w związku z czym jego zniesienie w odniesieniu do zamówień sektorowych nie stanowi znaczącej zmiany.
- Przepis stanowi o stosowaniu przesłanek trybu zamówienia z wolnej ręki wskazanych w przypadkach określonych w art. 214 ust. 1 pkt 1–5 i 9–1. Wyłącza on tym samym stosowanie pkt 6, 7 i 8 (mówiących o wspomnianych wyżej zamówieniach powtarzających się oraz dodatkowych dostawach a także o uprzednich postępowaniach niezakończonych wyborem oferty), jednak podstawa wskazana w pkt 7 jest wprost powtórzona w art. 388 ust. 2 pkt c, a podstawa z pkt 6 znajduje się w art. 388 ust. 2 pkt d. W związku z powyższym przesłanki te są identyczne jak w odniesieniu do zamówień klasycznych (z zastrzeżnieniem zastosowania trybów w uprzednich postępowaniach właściwych dla zamówień sektorowych). Reasumując, spośród przesłanek stosowania zamówienia z wolnej ręki w porównaniu z zamówieniami klasycznymi w ramach zamówień sektorowych została zmodyfikowana jedynie przesłanka dotycząca powtórzenia takich samych usług lub robót budowlanych – jak opisano powyżej.
- Natomiast dodatkową przesłanką zastosowania omawianego trybu w zamówieniach sektorowych jest to, że w związku z trwającymi przez bardzo krótki okres szczególnie korzystnymi okolicznościami możliwe jest udzielenie zamówienia po cenie znacząco niższej od cen rynkowych. Przepis ten zawiera liczne pojęcia niedookreślone, np. „bardzo krótki okres”, „szczególnie korzystne okoliczności”, „cena znacząco niższa od cen rynkowych”, w związku z czym może rodzić rozbieżne interpretacje, a jednocześnie trudno o uniwersalne wskazówki pozwalające na wyjaśnienie sposobu rozumienia tego przepisu w oderwaniu od konkretnego przypadku.
- Szczególnie korzystne okoliczności nie oznaczają jednak wyjątkowo atrakcyjnej oferty złożonej zamawiającemu przez jakiś podmiot. Chodzi bowiem o okoliczności obiektywne, niezależne od działań zarówno podmiotów trzecich, jak i zamawiającego. (zob. wyrok KIO z 13 stycznia 2013 r., KIO 2799/11).