Komentarz do art. 94 ustawy

Komentarz do art. 94 ustawy

  1. Komentowany przepis implementuje art. 20 dyrektywy 2014/24/UE, zgodnie z którym państwa członkowskie mogą:
    • zastrzec prawo udziału w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego dla zakładów pracy chronionej oraz wykonawców, których głównym celem jest społeczna i zawodowa integracja osób niepełnosprawnych lub osób defaworyzowanych, lub
    • przewidzieć możliwość realizacji takich zamówień w ramach programów zatrudnienia chronionego, pod warunkiem że co najmniej 30% osób zatrudnionych przez te zakłady, przez tych wykonawców lub w ramach tych programów stanowią pracownicy niepełnosprawni lub defaworyzowani.
  2. W motywie 36 dyrektywy 2014/24/UE podkreślono istotną rolę dla integracji społeczeństwa, jaką odgrywają zamówienia udzielane zakładom pracy chronionej oraz zamówienia realizujące programy zatrudnienia chronionego, dotyczące m.in. osób niepełnosprawnych, bezrobotnych oraz innych grup społecznie marginalizowanych. Uzasadnieniem udzielania zamówień zastrzeżonych dla podmiotów prowadzących tego typu działalność jest również fakt, że mogą one nie być w stanie uzyskać zamówień w zwykłych warunkach konkurencji.
  3. W ust. 1 komentowanego artykułu wymieniono przykłady grup społecznie marginalizowanych, których dotyczyć musi główna działalność wykonawcy lub jego wyodrębnionej organizacyjnie jednostki. Wskaźnik zatrudnienia osób należących do każdej z określonych przez zamawiającego grup osób społecznie marginalizowanych musi stanowić minimum 30% osób zatrudnionych u wykonawcy albo w jego jednostce realizującej zamówienie.
  4. Nadanie zamówieniu charakteru zastrzeżonego stanowi uprawnienie zamawiającego, który nie musi uzasadniać swojej decyzji. W przypadku podjęcia takiej decyzji zamawiający jest zobowiązany wprost określić, której z kategorii grup osób społecznie marginalizowanych ma dotyczyć działalność wykonawcy. Musi też wskazać procentowy wskaźnik zatrudnienia. W przypadku nadania zamówieniu charakteru zastrzeżonego zamawiający może żądać od wykonawcy dokumentów lub oświadczeń określonych w art. 94 ust. 2 potwierdzających spełnienie przez wykonawcę wymogów postawionych przez zamawiającego.
  5. Choć w przypadku konsorcjum zasadą jest możliwość łączenia zasobów, to jednak w przypadku zamówienia zastrzeżonego każdy z konsorcjantów musi wykazać się prowadzeniem określonej działalności oraz minimum 30% wskaźnikiem zatrudnienia określonej grupy osób (KIO 2249/12).
  6. Podobnie jest, gdy wykonawca polega na zasobach podmiotów trzecich, w którym to przypadku postawiony wymóg musi zostać spełniony zarówno przez podmiot trzeci, jak i wykonawcę (KIO 67/17). Należy zgodzić się z zachowującym aktualność stanowiskiem Krajowej Izby Odwoławczej wyrażonym we wskazanym wyroku, że warunki, o których mowa w ust. 1 komentowanego przepisu, stanowią szczególny rodzaj warunków udziału w postępowaniu, bowiem nie służą ocenie zdolności wykonawcy do realizacji zamówienia, lecz ograniczeniu kręgu wykonawców do tych, którzy zatrudniają określoną liczbę osób społecznie marginalizowanych.
03.08.2020
22.12.2020