Nowe PZP
komentarz żywy
Komentarz do art. 96 ustawy
- Komentowany przepis przewiduje możliwość zamieszczenia w ogłoszeniu o zamówieniu lub w dokumentach zamówienia tzw. klauzul społecznych określających szczególne wymogi o charakterze społecznym. Klauzule te powinny zostać następnie przeniesione na zapisy umowy o zamówienie publiczne.
- Ustawodawca wskazał również na możliwość postawienia wymogów dotyczących zastosowania określonych środków zarządzania środowiskowego. Zamawiający może wskazać środki zarządzania środowiskowego, które wykonawca będzie stosował podczas wykonywania zamówienia publicznego, odwołując się do unijnego systemu zarządzania środowiskiem i audytu (EMAS) lub do innych norm zarządzania środowiskowego opartych na odpowiednich normach europejskich lub międzynarodowych opracowanych przez akredytowane jednostki.
- Wymogi określone w ust. 2 pkt 2 komentowanego przepisu dotyczą zatrudnienia osób społecznie marginalizowanych. Przepis ten ma na celu wymuszenie na zamawiających zatrudnienia osób społecznie wykluczonych, co ma umożliwić ich społeczną integrację i resocjalizację. Zatrudnienie należy przy tym rozumieć szerzej niż zatrudnienie na podstawie umowy o pracę – w pojęciu tym mieści się również wykonywanie czynności w oparciu o umowy cywilnoprawne.
- Wskazane w komentowanym przepisie wymogi mogą dotyczyć jedynie etapu realizacji umowy o zamówienie publiczne, a nie samego postępowania zmierzającego do wyłonienia wykonawcy. Wykonawca nie jest zobowiązany do spełniania określonych w przepisie wymogów już w momencie składania ofert. Musi jedynie wyrazić gotowość ich spełnienia po zawarciu umowy w sprawie zamówienia publicznego, co będzie mogło być weryfikowane dopiero w trakcie jej realizacji.
- Jeśli zamawiający nałoży na wykonawców wymóg zatrudniania osób defaworyzowanych lub inne wskazane w ust. 1, musi on również ustalić w dokumentach zamówienia w szczególności:
- sposób dokumentowania spełniania tych wymagań przez wykonawcę,
- uprawnienia zamawiającego w zakresie kontroli spełniania tych wymagań przez wykonawcę,
- sankcje z tytułu ich niespełnienia.
Zwrot „w szczególności” nie oznacza, że zamawiający ma dowolność w zawarciu wskazanych wyżej informacji w dokumentach zamówienia, gdyż sformułowanie to należy interpretować jako „co najmniej”. Z uwagi na istotność informacji wskazanych w przesłankach ust. 4 nie można uznać, że mają one charakter fakultatywny. Powyższe zapisy uwzględniają podstawowy zakres, który ma być zawarty w dokumentach zamówienia, jeśli postawiono wymagania związane z zatrudnieniem osób z grup społecznie marginalizowanych. Mają one charakter przykładowy i powinny być dostosowane przez zamawiającego do specyfiki udzielanego zamówienia. Wskazane wyżej kwestie określane w dokumentach zamówienia powinny znaleźć odzwierciedlenie w treści umowy w sprawie zamówienia publicznego (zob. informacje o klauzulach społecznych na stronie UZP).
- Dokumentem potwierdzającym wypełnienie postawionych wymogów przez wykonawcę może być oświadczenie wykonawcy. Oświadczenie takie powinno zawierać m.in. określenie podmiotu je składającego wraz z datą, informację o zatrudnieniu do realizacji zamówienia określonej defaworyzowanej grupy osób w liczbie wymaganej przez zamawiającego oraz podpis osoby uprawnionej do złożenia oświadczenia w imieniu wykonawcy.
- Podczas kontroli spełniania wskazanych wymogów należy zapewnić, aby przekazywane zamawiającemu dokumenty zostały zanonimizowane w sposób zapewniający ochronę danych osobowych pracowników zgodnie z przepisami ustawy o ochronie danych osobowych (np. umowy o pracę nie mogą zawierać imienia i nazwiska zatrudnionych). Dane większości grup osób wskazanych w ust. 2 pkt 2 są kwalifikowane jako dane wrażliwe, o których mowa w art. 27 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych. Nie można żądać np. orzeczenia o niepełnosprawności lub o niezdolności do pracy.
- Jeśli zamawiający zamieścił w dokumentach zamówienia wymóg zatrudnienia osób wykluczonych społecznie, musi określić ich liczbę i okres, przez jaki mają pracować.