Nowe PZP
komentarz żywy
Komentarz do art. 240 ustawy
- Przepis nakładający na zamawiającego obowiązek opisania kryteriów oceny ofert w sposób jednoznaczny i zrozumiały został wprowadzony do poprzedniego p.z.p. dopiero w drodze nowelizacji z 22 czerwca 2016 r., jednak obowiązek ten już od dawna był wskazywany w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej.
- W obecnym p.z.p. dodatkowo wyjaśniono w art. 240 ust. 2, na czym polega wymóg opisania kryteriów oceny ofert w sposób jednoznaczny i zrozumiały. Z artykułu tego można wyprowadzić wniosek, że kryteria oceny ofert powinny możliwie dokładnie i precyzyjnie określać wymóg, który podlega ocenie zamawiającego. Zachowanie tych wytycznych przez zamawiającego jest szczególne istotne, a zarazem przysparza licznych trudności w przypadku stosowania kryteriów pozacenowych.
- Cel, któremu służyć ma jednoznaczny opis kryteriów oceny ofert, został wyjaśniony w motywie 92 dyrektywy klasycznej. Wskazano w nim, że kryteria oceny ofert powinny umożliwić ocenę porównawczą poziomu wykonania oferowanego w każdej z ofert w kontekście przedmiotu zamówienia określonego w specyfikacji technicznej. W motywie tym wskazano również, że wybrane kryteria udzielenia zamówienia nie powinny przyznawać instytucji zamawiającej nieograniczonej swobody wyboru. Powinny one zapewniać możliwość efektywnej i uczciwej konkurencji, a także powinny im towarzyszyć rozwiązania, które pozwalają na skuteczną weryfikację informacji przedstawianych przez oferentów.
- Zamawiający musi zatem opisać kryterium ocen oferty w sposób umożliwiający porównanie ofert, a więc umożliwiający wykonawcom zrozumienie w tożsamy sposób, jakie informacje będą brane pod uwagę. Następnie przy ocenie ofert zamawiający jest zobowiązany przestrzegać ustanowionych przez siebie kryteriów i oceniać oferty w sposób zgodny z nimi.
- Problematyka niejednoznacznych kryteriów ocen ofert była wielokrotnie przedmiotem postępowania przed KIO. Orzecznictwo dostarcza wielu wytycznych, jakich błędów unikać przy formułowaniu kryteriów oceny, by nie narazić się na zarzut nieprecyzyjnego ich opisania.
- Przykładowo przedmiotem rozstrzygnięcia wciąż aktualnego wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z 26 stycznia 2018 r., KIO 45/18, było określenie przez zamawiającego w sposób niejednoznaczny kryterium „Metodologia”, podkryterium „rozmowa z Inżynierem Projektu”. W kryterium tym ocenie podlegała bezpośrednia rozmowa osoby przeznaczonej na stanowisko Inżyniera Projektu z Komisją Przetargową wyznaczoną przez Zamawiającego na temat wskazanych w Metodologii ryzyk i sposobu im zapobiegania oraz znajomości przedmiotu zamówienia. Zarzut co do niejednoznaczności opisu przedmiotowego kryterium dotyczył sformułowania kryterium z pominięciem możliwości wystąpienia wypadków losowych, uniemożliwiających odbycie rozmowy w wyznaczonym przez Zamawiającego terminie. Niejasna miała być też skala ocen (0,5 pkt – odpowiedź niepełna; 1,5 pkt – pełna odpowiedź; 2,5 pkt – omówienie tematu w sposób wyczerpujący z podaniem innowacyjnych rozwiązań w zakresie zadanych pytań). Nie wskazano również pytań, które zostaną zadane, a samo kryterium miało prowadzić do zmiany treści oferty po upływie terminu składania ofert.
- Wskazane wyżej zarzuty pod adresem postawionego kryterium nie zostały przez KIO uznane. W odniesieniu do zarzutu dotyczącego niejasności kryterium oceny ofert Izba wskazała, że rozmowa była nagrywana, a sposób opisania warunków przyznawania punktów był jasny. Brak wskazania pytań, które mają zostać zadane przez zamawiającego, również został przez Izbę zaakceptowany, bowiem ocenie podlegał nie sposób opracowania odpowiedzi na znane wcześniej pytania, lecz wiedza merytoryczna kandydata na stanowisko Inżyniera Projektu. Postawione kryterium nie prowadziło również do zmiany oferty, bowiem rozmowa miała na celu jedynie weryfikację oświadczeń i informacji już zawartych w ofercie.
- Z powyższym stanowiskiem KIO można się zgodzić lub nie. Przykład powyższego orzeczenia obrazuje jednak, jak trudna jest ocena poprawności zastosowanego kryterium pozacenowego. Stąd w takim przypadku szczególnie istotne jest przestrzeganie przez zamawiających dyrektyw jednoznacznego i precyzyjnego formułowania kryteriów oceny ofert.