Art. 540
- W przypadku powołania dowodu z zeznań świadka przewodniczący składu orzekającego poucza świadka o prawie odmowy zeznań oraz odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Od świadka, który ma składać zeznania, odbiera się przyrzeczenie, po pouczeniu go o znaczeniu tego aktu.
- Świadkami nie mogą być:
- osoby niezdolne do spostrzegania lub komunikowania swych spostrzeżeń;
- wojskowi i urzędnicy niezwolnieni od zachowania w tajemnicy informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone” lub „poufne” oraz osoby zobowiązane do zachowania tajemnicy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli ich zeznanie miałoby być połączone z jej naruszeniem;
- przedstawiciele ustawowi stron lub uczestników postępowania oraz osoby, które mogą być przesłuchane w charakterze strony lub uczestnika postępowania, jako organy osoby prawnej lub innej organizacji mającej legitymację do wniesienia odwołania.
- Nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka, z wyjątkiem małżonków stron lub uczestników postępowania, ich wstępnych, zstępnych i rodzeństwa oraz powinowatych w tej samej linii lub stopniu, jak również osób pozostających ze stronami lub uczestnikami postępowania w stosunku przysposobienia. Prawo odmowy zeznań trwa po ustaniu małżeństwa lub rozwiązaniu stosunku przysposobienia.
- Świadek może odmówić odpowiedzi na zadane mu pytanie, jeżeli zeznanie mogłoby narazić jego lub osoby określone w ust. 3 na odpowiedzialność karną, dotkliwą i bezpośrednią szkodę majątkową albo jeżeli zeznanie miałoby być połączone z pogwałceniem istotnej tajemnicy zawodowej. Duchowny może odmówić zeznań co do faktów powierzonych mu na spowiedzi.
- Świadek ma prawo żądać zwrotu wydatków koniecznych, związanych ze stawiennictwem na rozprawę lub posiedzenie niejawne, a ponadto wynagrodzenia za utratę zarobku, w wysokości ustalonej zgodnie z przepisami tytułu III działu 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.