Nowe PZP
komentarz żywy
Komentarz do art. 394 ustawy
- Działalności objęte obowiązkiem stosowania przepisów dyrektywy sektorowej (i w efekcie ustawy) należą do sektorów, które Komisja Europejska uważa za zasadniczo pozbawione konkurencji, z czego wynika, że podmioty działające w tych sektorach, przynajmniej w niektórych państwach członkowskich, nie mogą oprzeć się naciskom ze strony rządu, aby podejmować działania preferujące krajowych dostawców.
- Wynika z tego, że jeśli podmioty wykonujące działalność sektorową świadczą swoje usługi w warunkach konkurencji i dostęp do tego rynku nie jest ograniczony, to nie trzeba regulować zakupów, jakich dokonują na rynku, bowiem presja ekonomiczna wymusi na nich zakupy na zasadach rynkowych i krajowi dostawcy nie będą preferowani.
- Z tego powodu dyrektywa sektorowa zawiera postanowienia wprowadzające mechanizm wyłączenia z obowiązku jej stosowania, jeśli rynek zamawiających sektorowych podlega konkurencji (art. 34, a także art. 35 dyrektywy 2014/25).
- Art. 394 (art. 138f poprzedniego p.z.p.) reguluje procedurę ubiegania się przez Polskę jako państwo członkowskie UE o wyłączenie ze stosowania przepisów dyrektywy sektorowej (i w efekcie ustawy). Procedura wymaga złożenia do Komisji Europejskiej wniosku przez samego zamawiającego lub przez kraj członkowski reprezentowany przez właściwy organ. Złożenie wniosku musi być poprzedzone analizą warunków panujących na danym rynku, a sam wniosek musi zawierać stanowisko państwa członkowskiego na jego uzasadnienie. Zwolnienie ze stosowania przepisów o zamówieniach sektorowych następuje na podstawie decyzji Komisji Europejskiej wydanej w odpowiedzi na wniosek lub – w przypadku niewydania żadnej decyzji – w terminie 7 miesięcy od otrzymania wniosku, co jest traktowane na równi z zaakceptowaniem wniosku.
- Do tej pory wydano ponad 20 decyzji w omawianej sprawie, które dotyczyły np. sektorów wytwarzania energii w Anglii, Szkocji i Walii, dostaw energii elektrycznej i gazu, poszukiwania i wydobywania ropy naftowej i gazu, sektora pocztowego i portów. W Polsce obecnie sektor telekomunikacyjny nie stanowi działalności sektorowej, bowiem przepisy na poziomie unijnym wymagały liberalizacji tego rynku i, w efekcie, działa on na zasadach konkurencyjnych.
- Warto odnotować, że Polska reprezentowana przez Urząd Regulacji Energetyki w maju 2014 r. złożyła do Komisji Europejskiej wniosek o stwierdzenie, że działalność na rynku konkurencyjnym, do którego dostęp nie jest ograniczony, prowadzą podmioty działające na rynku wytwarzania i wprowadzania do obrotu (pierwotnej sprzedaży) energii elektrycznej w Polsce w konwencjonalnych źródłach energii. Celem wniosku było wyłączenie działalności tych podmiotów z obowiązku stosowania regulacji dyrektywy sektorowej. Wniosek jednak został cofnięty. Natomiast w 2015 r. Komitet Energii Elektrycznej i TAURON Wytwarzanie S.A. zwrócili się do Prezesa URE z prośbą o złożenie kolejnego wniosku do Komisji Europejskiej. Po wymianie korespondencji i po ponownej analizie właściwego rynku przeprowadzonej przez URE oraz po konsultacjach roboczych z Komisją Europejską w przedmiocie zasadności takiego wniosku postanowiono nie występować w tym sektorze do Komisji Europejskiej w trybie art. 138f poprzedniego p.z.p. (art. 34 dyrektywy sektorowej).
- Rozporządzenie Rady Ministrów z 28 grudnia 2020 r. (Dz.U. 2020.2460) określa organy właściwe do występowania do Komisji Europejskiej z wnioskiem o stwierdzenie prowadzenia działalności na rynku konkurencyjnym, do którego dostęp nie jest ograniczony.