Nowe PZP
komentarz żywy
Komentarz do art. 621 ustawy
- Zgodnie z przepisem formą, w której nakładana jest administracyjna kara pieniężna, jest decyzja administracyjna. To implikuje odwołanie do przepisów k.p.a., określających warstwę proceduralną i kształt decyzji administracyjnej oraz procesowe uprawnienia strony, wobec której taka decyzja została wydana.
- Przepis zasadniczo odpowiada treścią art. 202 dawnego p.z.p., co pozwala odwoływać się do orzecznictwa sądowego zapadłego na podstawie poprzedniej regulacji. Na tej podstawie wyrażano też poglądy o zastosowaniu k.p.a. do decyzji Prezesa Urzędu: Dlatego przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego znajdują zastosowanie jedynie do uprawnień Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych określonych w dziale VII ZamPublU dotyczącym odpowiedzialności za naruszenie przepisów ustawy, gdyż jedynie w art. 202 ZamPublU dla tej czynności Prezesa Urzędu przewidziana jest forma decyzji administracyjnej (uchwała KIO z 3 grudnia 2010 r., KIO/KD 92/10).
- Decyzja administracyjna rozstrzyga sprawę co do meritum (art. 104 § 2 k.p.a.) – w przypadku decyzji wydawanej na podstawie art. 621 będzie to rozstrzygnięcie o nałożeniu (bądź nie) kary pieniężnej w określonej wysokości. Jeżeli w toku postępowania w przedmiocie nałożenia kary okazałoby się, że przesłanki jej nałożenia jednak się nie zmaterializowały, Prezes Urzędu winien wydać decyzję o umorzeniu postępowania w przedmiocie nałożenia kary, na zasadzie art. 105 § 1 k.p.a.
- Elementy konstrukcyjne decyzji administracyjnej przewidziane są w art. 107 § 1 k.p.a. Zgodnie z nim decyzja administracyjna musi zawierać:
- oznaczenie organu administracji publicznej – w tym wypadku Prezesa Urzędu;
- datę wydania – za datę wydania przyjmuje się moment, w którym decyzja została podpisana przez właściwą osobę: dzień miesiąc i rok, które jednocześnie wyznaczają stan faktyczny i prawny, w którym decyzja została wydana (zob. wyrok WSA w Warszawie z 21 stycznia 2009 r., IV SA/Wa 1700/08), z tym bowiem momentem (ergo jeszcze przed doręczeniem stronie) wchodzi ona bowiem do obrotu prawnego, jakkolwiek zaczyna wiązać organ, który ją wydał, od momentu doręczenia (art. 110 § 1 k.p.a.),
- oznaczenie strony lub stron – w przypadku postępowania o nałożenie kary pieniężnej przez Prezesa Urzędu jedyną stroną tego postępowania będzie podmiot, wobec którego kara ma być wymierzona,
- powołanie podstawy prawnej – poza art. 621 § 1 ustawy, powołane w tym zakresie powinny być także właściwa jednostka z art. 620 ustawy (w zależności od wysokości kary), art. 104 § 2 k.p.a. (ewentualnie art. 105 § 1 k.p.a. w przypadku umorzenia postępowania) oraz art. 107 k.p.a.,
- rozstrzygnięcie – wymierzenie kary w określonej wysokości (przewidzianej art. 620 ust. 2 ustawy), ewentualnie umorzenie postępowania,
- uzasadnienie faktyczne i prawne – czego wymaga art. 107 § 3 k.p.a., zgodnie z którym uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej; z kolei uzasadnienie prawne powinno zawierać wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa; mankamenty i jakość uzasadnienia decyzji administracyjnej są stosunkowo często przedmiotem zarzutów przed sądami administracyjnymi, z powołaniem na zasadę przekonywania (art. 11 k.p.a.);
- pouczenie, czy i w jakim trybie od decyzji służy odwołanie, oraz o prawie do zrzeczenia się odwołania i skutkach zrzeczenia się odwołania – w przypadku decyzji Prezesa Urzędu, będącego centralnym organem administracji rządowej (art. 466 ust. 1), odwołanie od decyzji nie służy (z uwagi na brak organu wyższego stopnia), przysługuje natomiast wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy (art. 127 § 3 k.p.a. w zw. z art. 5 § 2 pkt 4 k.p.a.) skierowany do Prezesa Urzędu i wnoszony w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji nakładającej karę pieniężną (a po jego rozpatrzeniu możliwa jest skarga do sądu administracyjnego, o czym dalej),
- podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego pracownika organu upoważnionego do wydania decyzji, a jeżeli decyzja wydana została w formie dokumentu elektronicznego – kwalifikowany podpis elektroniczny – co oznacza podpis osoby piastującej funkcję Prezesa Urzędu lub też innej osoby, odpowiednio upoważnionej przez Prezesa Urzędu (art. 268a k.p.a.),
- w przypadku decyzji, w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego, sprzeciw od decyzji lub skarga do sądu administracyjnego – pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa, sprzeciwu od decyzji lub skargi oraz wysokości opłaty od powództwa lub wpisu od skargi lub sprzeciwu od decyzji, jeżeli mają one charakter stały, albo o podstawie do wyliczenia opłaty lub wpisu o charakterze stosunkowym, a także o możliwości ubiegania się przez stronę o zwolnienie od kosztów albo przyznanie prawa pomocy – pouczenie takie będzie zawarte w decyzji Prezesa Urzędu po ponownym rozpatrzeniu sprawy, jako decyzja ostateczna podlega bowiem ona zaskarżeniu do sądu administracyjnego (art. 16 § 1 i 2 k.p.a.), w tym przypadku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w terminie 30 dni od dnia doręczenia ostatecznej decyzji Prezesa Urzędu.
- Art. 621 ust. 2 przewiduje wyłączenie możliwości nałożenia kary przez Prezesa Urzędu w przypadku, gdyby kara finansowa została w związku z naruszeniem nałożona już przez inny uprawniony organ. Zasada taka jest trafna, podobnie bowiem jak w prawie karnym także w przypadku sankcji administracyjnych nikt nie powinien być karany dwa razy za to samo zachowanie. Jeżeli w toku postępowania przed Prezesem Urzędu zostanie ustalone, że strona, na którą ma zostać nałożona kara, została już ukarana karą finansową przez KIO lub sąd, postępowanie prowadzone przez Prezesa Urzędu staje się bezprzedmiotowe w rozumieniu art. 105 § 1 k.p.a. (prowadzone było w przedmiocie nałożenia kary, która nie może zostać nałożona), zatem podlega obligatoryjnemu umorzeniu.
- Przepis art. 621 ust. 3 zawiera istotne wyłączenie możliwości nadania decyzji o wymierzeniu kary pieniężnej rygoru natychmiastowej wykonalności. Oznacza to, że dopiero decyzja ostateczna – zatem w większości przypadków po rozpatrzeniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy – może być wykonywana. W takim przypadku, jeżeli strona zdecyduje się skarżyć tę decyzję do sądu administracyjnego, może także wnieść o wstrzymanie jej wykonania do czasu rozstrzygnięcia sprawy przez sąd (zob. art. 61 § 2 i 3 p.p.s.a.).