Nowe PZP
komentarz żywy
Komentarz do art. 607 ustawy
- Ustawa rozróżnia dwa rodzaje kontroli: doraźną i uprzednią. Artykuł 607 rozpoczyna regulację odnoszącą się do tej pierwszej. Zgodnie ze wskazaniem ust. 1 kontrola doraźna może być wszczęta z urzędu (zatem przez samego Prezesa Urzędu, bez inicjatywy jakiegokolwiek innego organu) albo na wniosek. Organy uprawnione do żądania wszczęcia kontroli przewiduje przede wszystkim ust. 6 (w odniesieniu do instytucji zarządzających różnymi funduszami unijnymi oraz programami), ale mogą je przewidywać także przepisy szczególne.
- Warunkiem wszczęcia kontroli jest uzasadnione przypuszczenie naruszenia przepisów p.z.p. w postępowaniu. Naruszenie to jednocześnie musi mieć istotny charakter, zatem musiało móc mieć wpływ na wynik postępowania.
- Regulacja obecna zawiera istotne uszczegółowienie w stosunku do poprzednio obowiązującej. Zgodnie z ust. 2 komentowanego przepisu kontrolę wszczętą na wniosek Prezes Urzędu prowadzi wyłącznie w zakresie zarzutów wynikających z tego wniosku. Oznacza to, że wnioskujący de facto musi przytoczyć konkretne okoliczności faktyczne, które będą mogły stanowić podstawę do postawienia zarzutów naruszenia określonych przepisów p.z.p. Regulacja ta stanowi pewne uzupełnienie do przewidzianego art. 600 p.z.p. kwestionariusza kontroli – w takim przypadku kwestionariusz po prostu będzie powtarzał zagadnienia wskazane we wniosku o wszczęcie kontroli. Jednocześnie ustawodawca przewidział – i regulację tę należy ocenić trafnie, przede wszystkim z punktu widzenia ekonomii postępowania kontrolnego i braku konieczności ponownego wszczynania kontroli w stosunku do tego samego zamawiającego i postępowania – że zakres kontroli prowadzonej na wniosek może być uzupełniony przez Prezesa Urzędu, jeżeli ujawnione w jej toku zostaną inne istotne naruszenia ustawy. Do takich uzupełnionych zarzutów będą stosowane przepisy o kontroli prowadzonej z urzędu.
- Rozróżnienie kontroli prowadzonej z urzędu i prowadzonej na wniosek jest istotne z punktu widzenia przepisów, które będą w niej stosowane. Zgodnie z ust. 3 do kontroli na wniosek nie stosuje się bowiem art. 613 – 617, a więc przepisów o kontroli uprzedniej.
- Obecna regulacja pozostawia jako aktualny czteroletni termin na wszczęcie kontroli. Termin ten należy liczyć od dnia udzielenia zamówienia lub dnia unieważnienia postępowania o jego udzielenie. Zgodnie z art. 7 pkt 25 dniem udzielenia zamówienia jest dzień zawarcia umowy z wybranym wykonawcą. Z kolei jako dzień unieważnienia postępowania należy traktować dzień podjęcia takiej decyzji przez zamawiającego (uwzględniając regulację art. 254 pkt 2 oraz szczegółowe przyczyny unieważnienia przewidziane art. 255 – 258). Wyraźna cezura czasowa oraz posłużenie się w tym zakresie trybem oznajmującym (Wszczęcie kontroli doraźnej może nastąpić nie później niż…) nakazuje przyjąć, że po upływie tego terminu prowadzenie kontroli doraźnej jest niedopuszczalne, a ewentualne naruszenia przepisów p.z.p. w toku postępowania są w zasadzie sanowane, a przynajmniej w kontekście kontroli Prezesa Urzędu.
- Odmienny jest termin do wszczęcia kontroli przed zawarciem umowy, niemniej – z uwagi na charakter tej kontroli – jest to kwestia regulowana przepisami o kontroli uprzedniej.
- Zamawiający ma prawo wiedzieć, że będzie wobec niego prowadzona kontrola – stąd obowiązek zawiadomienia w tym zakresie przez Prezesa Urzędu. Zawiadomienie takie otrzymuje także wnioskodawca, jeżeli kontrola jest efektem wniosku. Te same podmioty zawiadamia się też o odmowie wszczęcia kontroli. Zawarte w tym zakresie odesłanie do art. 603 ust. 4 – podobnie jak ten przepis, na co zwracałem uwagę w komentarzu do art. 603 – nie precyzuje formy procesowej odmowy wszczęcia kontroli. O ile w przypadku wszczęcia kontroli ma to mniejsze znaczenie (postępowanie kontrolne będzie się bowiem toczyć i będą w jego wyniku przysługiwać określone środki prawne), o tyle w przypadku odmowy może to być istotniejsze. W tym zakresie zob. pkt 4 i 5 komentarza do art. 603.
- Zawarte w ust. 6 obszerne wyliczenie instytucji zarządzających oraz agencji płatniczej wskazuje podmioty uprzywilejowane, jeśli chodzi o możliwość wnioskowania o przeprowadzenie kontroli doraźnej. O ile bowiem w przypadku wszystkich innych podmiotów musi istnieć uzasadnione przypuszczenie naruszenia przepisów ustawy, które mogło mieć wpływ na wynik postępowania, o tyle w przypadku instytucji zarządzających taki wpływ nie jest wymagany. Wynika to ze szczególnej dbałości ustawodawcy o środki unijne, którymi rozporządzają poszczególne instytucje na podstawie tych przepisów szczegółowych.
- Zgodnie z poszczególnymi ustawami instytucjami zarządzającymi są:
- minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego (art. 2 pkt 5a i 14 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju),
- w odniesieniu do sektorowego programu operacyjnego – minister właściwy ze względu na zakres programu (art. 2 pkt 13 ww. ustawy),
- minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego lub zarząd województwa (art. 25 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju),
- minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego w przypadku krajowego programu operacyjnego oraz programu EWT (art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020),
- zarząd województwa w przypadku regionalnego programu operacyjnego (art. 9 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy),
- minister właściwy do spraw rozwoju wsi (art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013),
- minister właściwy do spraw rozwoju wsi (art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020),
- minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego (art. 134a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej).