Nowe PZP
komentarz żywy
Komentarz do art. 44 ustawy
- Definicja centralnego zamawiającego wynika z dyrektyw zamówieniowych (odpowiednio art. 2 ust. 1 pkt 14b dyrektywy klasycznej oraz art. 2 ust. 10b dyrektywy sektorowej) i opiera się na dwóch zasadniczych elementach. Po pierwsze przymiot centralnego zamawiającego ma podmiot, który jest zobowiązany do stosowania przepisów ustawy – zamawiający. Będzie to zatem zarówno zamawiający publiczny w rozumieniu art. 4 ustawy, jak i zamawiający sektorowy, nawet jeśli ten ostatni nie podlega kontroli podmiotu publicznego, lecz wykonuje działalność na postawie praw szczególnych lub wyłącznych (art. 5 ustawy). Drugim elementem definicji centralnego zamawiającego jest stałe wykonywanie działalności polegającej albo na nabywaniu dostaw lub usług w celu odsprzedaży innym zamawiającym, albo na udzielaniu zamówień lub zawieraniu umów ramowych na roboty budowlane, dostawy lub usługi na rzecz zamawiających.
- Komentowany przepis wprowadza zatem szczególną formę współpracy w obszarze zakupów publicznych, która polega na tym, że zostaje ustanowiony jeden podmiot mający obowiązek dokonywania takich zakupów na potrzeby innych zamawiających.
- Tego rodzaju forma zakupów publicznych umożliwia oszczędności dzięki efektowi skali, bowiem centralny zamawiający dokonuje zakupów, co do zasady, w ilości zaspokającej potrzeby większej liczby zamawiających. Wskazuje się jednocześnie, że stosowanie tego rodzaju rozwiązań może pociągać za sobą niebezpieczeństwo standaryzacji wymagań wobec dostaw i usług dla wielu podmiotów zamawiających. Może także, ze względu na wielkość zakupów, ograniczać dostęp małych i średnich przedsiębiorstw do zamówień. Warto zatem wskazać, że centralny zamawiający może także dokonywać zakupów w odpowiedzi na indywidualne potrzeby jednego z zamawiających.
- W przypadku dokonywania zakupów przez centralnego zamawiającego, który jest przecież zobowiązany do stosowania przepisów ustawy, nie ma potrzeby dublowania procedur zamówieniowych na etapie, na którym zamawiający kupują od centralnego zamawiającego uprzednio nabyte przez niego na rynku dostawy i usługi. Z tego względu zamawiający mogą nabywać dostawy i usługi od centralnego zamawiającego z wyłączeniem przepisów ustawy.
- W przypadku, gdy centralny zamawiający udziela zamówień na rzecz innych zamawiających, w tym na roboty budowlane, lub w przypadku zakupów w ramach umowy ramowej oraz dynamicznego systemu, zamawiający dokonują zakupów w ramach udzielonych zamówień lub sami udzielają zamówień w wykonaniu umowy ramowej i systemu dynamicznego obsługiwanych przez zamawiającego centralnego, wobec czego także tutaj nie stosują przepisów ustawy w powyższym zakresie.
- Centralny zamawiający może także świadczyć na rzecz zamawiających pomocnicze działania zakupowe, które uregulowane są w art. 37 ustawy. W takim przypadku zawarcie umowy o świadczenie tego rodzaju usług także nie podlega przepisom ustawy z uwagi na przymiot centralnego zamawiającego po stronie agenta.
- Współpraca z centralnym zamawiającym, który jest zamawiającym publicznym, możliwa jest z każdym zamawiającym: publicznym i sektorowym. Jeśli centralny zamawiający jest zamawiającym sektorowym, może on dokonywać zakupów dla zamawiających sektorowych. W przypadku zamówień w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa centralnym zamawiającym może być także europejski organ publiczny, jeśli stosuje przepisy ustawy właściwe dla tych zamówień.
- Za prawidłowość stosowania przepisów ustawy odpowiada centralny zamawiający i w tym zakresie ustawa traktuje go jak zamawiającego. Możliwa jest sytuacja, w której centralny zamawiający będzie objęty wyłączeniem ze stosowania przepisów ustawy. Po stronie zamawiających, którzy współpracują z centralnym zamawiającym, leży obowiązek prawidłowego zidentyfikowania, że podmiot ten jest centralnym zamawiającym w rozumieniu ustawy i działa zgodnie z przepisami komentowanego artykułu.
- Regulacja dotycząca współpracy z centralnym zamawiającym jest odrębna od regulacji dotyczącej wyłączeń stosowania ustawy dotyczących zamówień in-house (art. 214 ust. 1 pkt 11 i nast. ustawy) oraz od regulacji dotyczącej zakupów w ramach grupy zakupowej zamawiających sektorowych (art. 365, art. 366 i art. 367 ustawy).