Nowe PZP
komentarz żywy
Komentarz do art. 555 ustawy
- Izba orzeka wyłącznie co do zarzutów zawartych w odwołaniu. Oznacza to, że Izba nie może samodzielnie podejmować decyzji w kierunku naprawienia działań i zaniechań zamawiającego, które nie były przedmiotem odwołania, nawet jeśli dostrzeże ich nieprawidłowość.
- Przepis stanowi powtórzenie art. 192 ust. 7 poprzedniego p.z.p., wobec czego orzecznictwo zapadłe na tle dawnego przepisu zachowa aktualność również w nowym stanie prawnym.
- Zakaz orzekania ponad zarzuty odwołania jest związany z koniecznością skonkretyzowania zarzutów w odwołaniu. Zarzut jest rozumiany jednak nie tylko jako określenie czynności i zaniechania zamawiającego ze wskazaniem kwalifikacji prawnej naruszenia (wskazania naruszanego przepisu ustawy). Treść i zakres zarzutu wyznaczają okoliczności faktyczne, w których odwołujący upatruje niezgodność działania zamawiającego z ustawą (por. wyrok z 4 czerwca 2020 r. KIO 500/20, ale też KIO 2036/18, KIO 162/17, KIO 179/17, KIO 35/17).
- Podstawa faktyczna zarzutu musi zostać wskazana w odwołaniu. Zarzut składa się bowiem z podstawy prawnej i faktycznej, przy czym tę pierwszą można wywieść z uzasadnienia faktycznego, podczas gdy braki w uzasadnieniu faktycznym są nienaprawialne. Uzasadnienie faktyczne wyznacza zakres rozpoznania odwołania (KIO 1102/17, KIO 1461/18).
- Podobnie przywołanie nowych okoliczności faktycznych, nawet wypełniających dyspozycje tego samego przepisu, uznaje się za nowy zarzut.
- Odwołujący nie może formułować nowych zarzutów na rozprawie, ponieważ zamawiający musi mieć możliwość przygotowania się na odparcie zarzutów, sprawa zaś jest rozpatrywana co do zasady na jednym terminie rozprawy.
- Termin na wniesienie odwołania jest nieprzywracalny, wobec czego po jego upływie odwołujący nie może już uzupełnić zakresu odwołania nowym zarzutem.
- W konsekwencji jeśli w treści samego odwołania wykonawca wyraźnie i wprost nie podniósł określonych okoliczności, to ich późniejsze wskazywanie nie może być brane pod uwagę przez KIO, choćby okoliczności te mieściły się w ramach ogólnie wskazanej podstawy faktycznej zarzutu (KIO 433/18, KIO 431/20).
- Natomiast do zamknięcia rozprawy odwołujący może powoływać dowody na poparcie zgłoszonych w odwołaniu zarzutów (art. 535).
- Izba nie jest natomiast związana kwalifikacją prawną zarzutu wskazaną w odwołaniu. Na podstawie podanego w odwołaniu stanu faktycznego Izba może samodzielnie zakwalifikować działanie zamawiającego jako naruszenie konkretnego przepisu ustawy. O tym, jakie twierdzenia lub zarzuty podnosi strona w postępowaniu, nie przesądza proponowana przez nią kwalifikacja prawna, ale okoliczności faktyczne, na które strona się powołuje (KIO 787/16, KIO 2633/18).
- Mając na względzie możliwość przyporządkowania określonego stanu faktycznego do kilku przepisów ustawy, można formułować w odwołaniu zarzuty podstawowe i ewentualne, na wypadek nieuwzględnienia zarzutów podstawowych (KIO 520/20).
- Izba nie jest również związana żądaniami odwołania i może orzec inaczej, niż wnosił odwołujący.
- Zakaz orzekania ponad zarzuty odwołania oznacza również nakaz orzeczenia wobec całości zarzutów odwołania (KIO 1229/17). Jeśli zamawiający częściowo uwzględnił odwołanie i nie wniesiono sprzeciwu, Izba powinna umorzyć postępowanie odwoławcze w tej części, a pozostałe zarzuty rozpoznać zgodnie z art. 522 ust. 4. Ma to doniosłe znaczenie, bowiem brak postanowienia o umorzeniu w odniesieniu do uwzględnionego zarzutu zwalnia zamawiającego z obowiązku dokonania czynności zgodnie z żądaniem odwołującego. Wydanie postanowienia w wyroku rozpoznającym sprawę merytorycznie jest konieczne także dla oceny formalnej przyszłych odwołań w kontekście art. 527.