Nowe PZP
komentarz żywy
Komentarz do art. 461 ustawy
- Przepis 461 jest powiązany z regulacją zawartą w art. 214 ust. 4 ustawy, który wymaga, aby w ciągu całego okresu, na jaki została zawarta umowa o wykonanie zamówienia typu in-house, pozostały spełnione przesłanki, które pozwoliły na jej zawarcie w trybie z wyłączeniem konkurencji określonym w art. 214 pkt 11 – 14.
- Komentowany przepis przewiduje, że w razie niedozwolonej zmiany właścicielskiej wykonawcy zamówienia in-house (tj. zmiany warunku udzielenia zamówienia in-house określonego w literze c) odpowiednio pkt 11, 12 i 13 art. 214 ust. 1 ustawy) prawa i obowiązki tego wykonawcy i zamawiającego z umowy o wykonanie zamówienia in-house wygasają. Wygaśnięcie umowy następuje z mocy prawa z upływem trzech miesięcy od dnia, w którym zmiana własnościowa nastąpiła.
- Moment początkowy trzymiesięcznego okresu wypada w dacie, w której następuje skutek prawny zmiany właścicielskiej wykonawcy. Z uwagi na różne możliwości prawne objęcia kapitału w spółce prawa handlowego data taka będzie wypadała różnie w zależności od rodzaju transakcji. I tak, analizując dwa podstawowe warianty, w przypadku sprzedaży udziałów/akcji zmiana właściciela nastąpi z chwilą zawarcia umowy sprzedaży, natomiast w przypadku objęcia udziałów/akcji w podwyższonym kapitale zakładowym zmiana właściciela nastąpi dopiero z chwilą rejestracji takiej zmiany w Krajowym Rejestrze Sądowym, jeśli podwyższenie kapitału następuje w wyniku zmiany umowy spółki. Jeśli podwyższenie kapitału, zgodnie z umową spółki, nie wymaga jej zmiany, wtedy skutek w postaci zmiany właściciela następuje w chwili podjęcia uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego i złożenia oświadczenia o objęciu udziałów.
- Sankcja ma zastosowanie niezależnie od wielkości procentowej kapitału, który zostaje objęty przez podmiot prywatny w strukturze własnościowej wykonawcy zamówienia typu in-house.
- Art. 461 nie ma zastosowania do:
- Wygaśnięcie umowy o udzielenie zamówienia powoduje, że obie strony: wykonawca i zamawiający zostają zwolnione z obowiązków w niej przewidzianych i pozbawione przewidzianych w niej praw. Redakcja przepisu pozwala przyjąć, że wygaśnięcie następuje z mocą ex nunc, czyli w zakresie praw i obowiązków niewykonanych i dopiero po upływie trzech miesięcy od zdarzenia w postaci zmiany właścicielskiej wykonawcy, co w praktyce daje stronom czas na dokonanie niezbędnych czynności związanych z zakończeniem wykonywania zamówienia.
- Warto zwrócić uwagę, że rozwiązanie, na podstawie którego dochodzi do bezwzględnego zakończenia relacji kontraktowej w trakcie realizacji zamówienia z mocy prawa, nie jest typowe dla stosunków w zakresie zamówień publicznych. Od 29 stycznia 2010 r. w polskim prawie zamówień publicznych funkcjonuje instytucja unieważnienia umowy o zamówienie publiczne w sytuacjach, w których ma miejsce udzielenie zamówienia z naruszeniem przepisów ustawy. Rozwiązanie to zastąpiło sankcję nieważności bezwzględnej takiej umowy z mocy prawa. W wyniku tego, dla zapewnienia pewności obrotu prawnego, każda umowa o zamówienie publiczne wiąże strony tak długo, póki nie zostanie ewentualnie unieważniona w przewidzianym do tego trybie. W przepisie art. 461 ustawodawca niejako wraca do sankcji unicestwienia skutków czynności prawnej z mocy samej ustawy, tj. bez konieczności ingerencji organu sądowego, jeśli odpadnie określona przesłanka udzielenia zamówienia in-house. Rozwiązanie to stanowi gwarancję realizacji przez strony przepisu art. 214 ust. 4.