Nowe PZP
komentarz żywy
Komentarz do art. 241 ustawy
- Wymóg, aby kryteria oceny ofert były związane z przedmiotem zamówienia, ma zapobiegać stosowaniu kryteriów nieadekwatnych, które nie mają realnego znaczenia dla realizacji przedmiotu zamówienia. Konieczność zapewnienia związku kryteriów oceny ofert z przedmiotem zamówienia ma zapobiegać arbitralności działań zamawiającego w tym zakresie oraz ewentualnemu faworyzowaniu niektórych wykonawców, „pod których” mogłyby zostać określone kryteria oceny ofert.
- Odwołanie się do cyklu życia produktu pozwala przyjąć szerokie rozumienie pojęcia związku z przedmiotem zamówienia. Kryteria oceny ofert mogą odnosić się nie tylko do parametrów głównych przedmiotu zamówienia, terminu wykonania przedmiotu zamówienia bądź wydłużenia gwarancji udzielanej na przedmiot zamówienia, lecz również mogą dotyczyć etapu dalszego użytkowania przedmiotu zamówienia, jego utrzymania, a nawet kosztów wycofania z eksploatacji (więcej na temat kosztu cyklu życia – zob. art. 245).
- Sposób rozumienia przez prawodawcę unijnego sformułowania „związku z przedmiotem zamówienia” został wskazany w treści art. 67 ust. 3 dyrektywy 2014/24/UE, którego treść jest obecnie ujęta w ust. 2 komentowanego artykułu. Zgodnie z art. 67 ust. 3 dyrektywy 2014/24/UE: Uznaje się, że kryteria udzielenia zamówienia są powiązane z przedmiotem zamówienia publicznego, jeżeli dotyczą robót budowlanych, dostaw lub usług, które mają być zrealizowane w ramach tego zamówienia, we wszystkich aspektach oraz na wszystkich etapach ich cyklu życia, co obejmuje czynniki związane z:
- określonym procesem produkcji, dostarczania lub wprowadzania tych robót budowlanych, dostaw lub usług na rynek; albo
- określonym procesem dotyczącym innego etapu cyklu życia tych robót budowlanych, dostaw lub usług; nawet jeżeli te czynniki nie są ich istotnym elementem.
- Ustalenie, czy kryteria oceny ofert zachowują związek z przedmiotem zamówienia, często nie jest łatwe. Obrazuje to przykład będący przedmiotem zachowującego aktualność orzeczenia w sprawie KIO 7/18. Zamawiający w postępowaniu dotyczącym letniego i zimowego utrzymania jezdni na terenie miasta ustanowił jako kryterium oceny ofert „odległość bazy magazynowo-eksploatacyjno-sprzętowej od granic administracyjnych miasta”. Punkty, które wykonawca mógł otrzymać w ramach tego kryterium, były stopniowane w następujący sposób:
- 20 pkt – jeśli baza położona jest na terenie miasta,
- 15 pkt – jeśli baza położona jest do 5 km od granic miasta,
- 10 pkt – jeśli baza położona jest w odległości 5 – 15 km od granic miasta,
- 0 pkt – jeśli baza położona jest powyżej 15 km od granic miasta.
- Zgodnie z OPZ czas na podjęcie działań związanych z realizacją przedmiotu zamówienia wynosił 60 min. Jeden z wykonawców posiadający bazę 15,5 km od granic miasta zakwestionował przedmiotowe kryterium, stawiając zarzut braku związku z przedmiotem zamówienia. Izba zgodziła się z prezentowanym przez niego stanowiskiem, zgodnie z którym wykonawca z bazą w mieście nie zawsze podejmie działania szybciej niż jego konkurenci posiadający bazę poza granicami bądź na obrzeżach miasta, ponieważ miejsce świadczenia usług nie ogranicza się do okolicy, w której zlokalizowana jest baza. W świetle powyższego Izba odrzuciła argument, zgodnie z którym wybór oferty wykonawcy z bazą w mieście będzie się wiązać z osiągnięciem przez zamawiającego konkretnej korzyści. Izba nie zaakceptowała stanowiska zamawiającego, który argumentował, że jeśli baza wykonawcy zlokalizowana jest na terenie miasta lub w jego sąsiedztwie, wykonawca będzie w stanie szybciej dotrzeć na miejsce zdarzenia. Nie zyskały aprobaty wyjaśnienia zamawiającego, że jeśli powstanie gołoledź lub zamieć, to pojazd do zimowego utrzymania, który porusza się z prędkością 40 km/h, nie dotrze w wymaganym czasie, podczas gdy wykonawca, który posiada bazę na terenie miasta, może niezwłocznie przystąpić do usuwania skutków danego zjawiska atmosferycznego. Powyższy przykład obrazuje, że ustalanie związku danego kryterium oceny ofert z przedmiotem zamówienia nie zawsze jest oczywiste, a w konsekwencji niełatwe do zastosowania.
- Kryteria oceny ofert nie mogą dotyczyć właściwości wykonawcy, w szczególności jego wiarygodności ekonomicznej, technicznej lub finansowej. Te okoliczności bowiem są co do zasady oceniane jako warunek udziału w postępowaniu (zob. komentarz do artykułu 112; zob. również stanowisko Urzędu Zamówień Publicznych wyrażone w opinii „Kryteria oceny ofert a warunki udziału w postępowaniu w kontekście wymagania przez zamawiającego od wykonawców określonego doświadczenia”).
- Jednakże na podstawie art. 242 ust. 2 pkt 5 możliwe jest postawienie kryterium oceny ofert dotyczącego organizacji, kwalifikacji zawodowych i doświadczenia personelu wykonawcy mającego realizować zamówienie, jeśli właściwości te wpłyną znacząco na jakość wykonywanego zamówienia. Ocena konkretnych osób należących do personelu wykonawcy jest zatem dopuszczalna, jeśli ma bezpośredni związek z przedmiotem zamówienia (zob. więcej na ten temat w komentarzu do art. 242).